1978 : OD018617_CD1834_nuig1834_03

Rugú Rugadh Séan Séaghan Mac Loinsí Loinsigh i Mín Bhoig i bParaiste bParóiste Chill Taíobhóige Taobhóige i nGaeltacht Láir Thír Chonaill i Mí Eanáir na bliana ocht déag naíoha nócha is a seart. seacht. Bhuin Bhain an mac feirmeora seo clú agus cáil amah amach dó héin, féin, iar-oide scoile agus Iar-Uachtarán Chumann Múinteoirí Éireann. Is maith is cuimhne cuimhneach le Séan Séaghan laetha laethanta a óige i nGleann Fhinne. Bhí ceithre cloigne déag sa teaghla teaghlach agus mar a mhíníonn sé, is beag scolaíart scolaíocht a fuair a athair.

Bhí m'athair air ar scoil céad seasca a seacht lá ansin thainic tháinig oide siúil isceah isteach agus theagasc sé é héin féin agus a dheá dhá dhearafair. dheirfiúr.

Agus caidé cad é cineál saoil a bhí i nGleann Fhinne san am sin?

Bhí saíol saol cruaí crua unn. ann. Bhí saíol saol cruaí crua unn ann san am mar bhí sé deacair i gceart. Ní ró luah luach rómhaith air ar chaoirí chaoirigh nú nó air ar eallaí eallaigh agus bhí sé deacair i gceart san am agus chuaí chuaigh a lán acú acu amach ón tír. Chuaí Chuaigh a lán go Meiriceá agus a lán go Sasain Sasana agus Alabin. Albain.

An gléas beatha, an feirimeoireacht, feirmeoireacht, an gléas beatha ba mhó a bhí ansin?

Feirmeoireacht, sea, an gléas beatha a bhí unn. ann. Bhí uachtarlann unn ann uair amháin uachtarlann beag maith ach a chuir siad deiriú deireadh leis, ná níl, fa faoi dheiriú dheireadh ní thainic tháinig sí go rómhaith agus thug sí deiriú deireadh leis.

Cé mhéid dearthair deartháir agus cé mhéad deirifear deirfiúr a bhí agat mar sin?

Bhí sé dearthaireaha deartháireacha agus sé deirifearaha deirfiúracha agam.

Cén áit a dtainic dtáinig tusa sa teaghla. teaghlach. An ró raibh tusa...?

Mise an duine is óige ah ach duine amháin.

Ansin, cén uair a chua chuaigh tú na chun na scoile? Cén aois a bhí tú nuair a chuaí chuaigh tú na chun na scoile?

Bhí mí mé ceathair bliana d'aois nuair a chuaí chuaigh mé na chun na scoile.

Go dtí cén scoil?

Leitir Seanbó Seanbhó an t-ainm a bhí air ar an scoil.

Agus ar fhan tú i bhfad ansin?

D'fhan mé ansin go ró raibh mé trí bliana géag déag d'aois.

Cén múinteoir a bhí agat san am sin?

Bhí fear darbh ainm Gowan a bhí unn. ann. Múinteoir an-mhaith a bhí unn. ann. Fear dabh darbh ainm Gowan agus thug sé an-chuidiú do na páistí.

Agus caidé cad é mar a d'írí d'éirigh leat ar scoil? Ar thaitne thaitin sé leat?

Thaitní Thaitin sé go maith. Thaitní Thaitin sé go réasúnta maith liom. Bhí turas fada againn le deánú déanamh agus thaitní thaitin sé go réasúnta maith liom. Nuair a bhí mé bliain géag déag d'aois, b'éigean dú dom gol dul thart ag aurc amharc ar na caoirí caoirigh ar maidin agus fuair mé rothar ansin agus chuaí chuaigh mé na chun na scoile ar rothar agus uaireanta eile chuaí chuaigh mé huig chuig an Uachtarán leis an boinne bainne ar maidín maidin sular chua chuaigh mé na chun na scoile.

A Ag caint ar an teaghla teaghlach héin, féin, an ró raibh Gaeilic Gaeilge aig ag d'athair is aig ag do mháthair.

Bhí Gaeilic Gaeilge ana-mhaith an-mhaith aig ag m'athair ach ní ró raibh sí go rómhaith aig ag mo mháthair. Nuair a chuaí chuaigh sise ar scoil, ní ró raibh cead aig ag na scoláirí Gaeilic Gaeilge a lóirt. labhairt. Dá lóirí labhraíodh sise ná duine a ar bí bíonn acú acu i nGaeilic, nGaeilge, cuiriú cuireadh plaic air ar a gualainn agus bhí ogla eagla air ar an maighstir máistir roimh cigire, an t-am sin ní ró raibh cead a bheith, aig ag duine aig ag na páistí Gaeilic Gaeilge a bheith sa scoil. Bhí siad ag iarraí iarraidh an ceanga teanga a mharú agus dá bhfaighthiú bhfaigheadh cigire ar bíth bith páiste ag lóirt labhairt i nGaeilic, nGaeilge, bheit bheadh sé go dona don mhaighstir. mháistir.

An ró raibh Gaeilic Gaeilge mhaith aig ag an teaghlach ar fad aig ag do chuid deireahaha deartháireacha agus deirifearaha. deirfiúracha.

A bhuel ní ró, raibh, ná mar ní ró raibh an Ghaeilic Ghaeilge go rómhaith aig ag mo mháthair agus Béarla is mó a bhí san teah teach ach bhí daoiní daoine ag obair lem le mo athair agus ní ró raibh Béarla a ar bíth bith acú acu agus chuala muig chualamar an Ghaeilic Ghaeilge mar sin agus do de réir a chéile thainic tháinig sí linn ah ach Béarla a bhí is mó a bhí sa teah teach mar ní ró raibh an Ghaeilic Ghaeilge có chomh maith aig ag mo mháthair.

Caidé Cad é an sórt cathú caitheamh aimsire a bhí unn ann san am sin, an ró raibh ceól ceol nó...

Bhí ceól, ceol, bhí lámh maith ag m'athair air... ar... air ar an fhidil agus ba ghrá ghnáth leis na córsanaí comharsain a theaht theacht isceah isteach agus bhíú bhíodh rince ogainn. againn. Bhí fear a thainic tháinig isceach isteach le córsanaí comharsain uaireanta eile agus iad isceah isteach ag áirneail airneáin agus bhí fear amháin agus bhí sin go han-mhaith ag scéalaíat scéalaíocht agus ní ró raibh cead againn a bheith ag éisceat éisteacht leis go mbeú mbeadh na ceataí ceachtaí baile geánta déanta againn. Uaireanta eile, thigiú thagadh daoiní daoine isceah isteach agus bheú bheadh m'athair ag seinm air ar an fhidil agus bheú bheadh rince againn. Uaireanta eile, bheú bheadh siad ag imirt cárdaí. cártaí. Bhí dúil acú acu insna sna cárdaí cártaí san am. Fíche Fiche cu_ fiche cúig a g'imir d’imir siad agus ba ghrá ghnáth leófa leo a bheith ag imirt cárdaí cártaí ann uaireanta.

Ag caint air an scoil, an scoil náisiúnta, an scoil úr a bhí intí? inti?

Ní hea, bhuel, bhí sí b'fhéidir ____ sular chuaí chuaigh mise ar scoil b'fhéigir b'fhéidir gur thúisí thosaigh sí geich deich bliana is fíche fiche ann. Ní ro raibh scoil a ar bíth bith acú acu ansin agus bhí siad ag iarraí iarraidh i gcónaí scoil a fháil ach theip orthú orthu agus fá faoi dheiriú dheireadh thainic tháinig na daoiní daoine le chéile iad héin féin agus thóg siad scoil. Nuair a bhí an scoil tóca tógtha ba mhaith leis an eh sagart paraiste paróiste a bheith ina bhainisteair. bhainisteoir. D'aentaí D'aontaigh siad leis ach ar ocaid ócáid amháin. Dúirt siad go gcoinnit siad gcoinneoidís héin, féin, go dtúrhait siad dtabharfaidís héin féin aire don scoil ná mar bhí ogla eagla orthú orthu na_ nach dtúrú dtabharfadh an sagart nó na daoiní daoine aire air. Chruinní Chruinnigh siad airgead gach bliain agus thug siad aire ana-mhaith an-mhaith don scoil.

Ar ghrách ghnách libhse, na páistí óga a ag gol dul na chun scoile, móin a thóirt thabhairt libh na chun na scoile san am.

Bhuel, duine ar bí bith a ró raibh trucail aige, thug siad lód múnú. móna. Daoiní Daoine nach ró trucail acú, acu, d'iompair na páistí cupla cúpla fód mónú móna faoin ascaill. Bhí crua, cruach, bhí fear ina chónaí ina aice na scoile agus bhí crua cruach bréá breá mónú móna aige i gcónaí ar thaoibh thaobh an bhothair. bhóthair. Is iomaí uair a thóg na páiscí páistí a bhí ag iompar mónú móna cupla cúpla fód ón chrua chruaich agus thugú thugadh isceah isteach iad. Ansin, thigiú thagadh an fear hun chun na scoile le gearán a dheánú dhéanamh ah ach sin a ro raibh de.

An ró raibh craic mhaith nó an ro raibh aen aon móran mórán spóirt aig ag na páistí san am sin?

Ah bhuel bhí, ní ró, raibh, ní ró raibh sé có chomh maith agus a bheú bheadh sé anis anois ach bhí spórt acú, acu, bhí cuid mhór cluíchí cluichí acú acu agus mar sin agus bhí spórt acú. acu. Bheú Bheadh rince sa scoil gach bliain agus bhí cead aig ag na páistí móra a theacht go dtí an rince. An ______ a bhí an rince le airgead a chruinniú le deis a chuir air ar an scoil.

Ansin, a Sheáin nuair a bhí tú críohnaí críochnaithe air ar scoil náisiúnta. Cáit Cá háit a dteaha ndeachaigh tú ansin?

D'fhan mé sa bhaile ar fea feadh cúpla bliain ag obair, ag obair thart sa bhaile a ag cuidiú leis na, ag aurc amharc ar na coeirí caoirigh agus a ag cuidiú leis an féar a shábhailt shábháil agus múin móin a shábhailt shábháil agus mar sin. D'fhan mé ansin dhá bhliain. Ansin, chuaí chuaigh mé, bhí gearthair deartháir agam a bhí ina mhaighstir mháistir scoile, Éamonn, agus chuaí chuaigh mí huige, chuige, huige chuige ansin le í haghaidh staidéar a dheánú dhéanamh do scolaireat, scoláireacht, bhí Scolaireat Scoláireacht an Rí unn ann an t-am sin. Sin an t-ainm a thug siad air ar an scolaireat scoláireacht a bhí aig ag éinne aon duine as ghol dhul isceach isteach sna Colaisce Coláiste Ullmhahain Ullmhúcháin agus eh rinn rinne mí, mé, chaith mí mé dheá dhá gheimhriú gheimhreadh ansin a ag géanú déanamh staidéir don scoláireat scoláireacht sin. Chuaí Chuaigh mé isceah isteach agus bhuin bhain mí mé an scoláireat. scoláireacht.

Agus an ró raibh sé socraíthe agat cén choláiste ullmhahain... ullmhúcháin...

Bhuel shocraí shocraigh mé dul go De La Salle nuair a de bhí ceastas teastas a de dhí dhíth air ar duine a bíth bith a bhí, a bhí ina iarrathóir iarrthóir ar an scolaireaht, scoláireacht, bhí ceastas teastas a de dhíth air roimh réí ré le gol dul go Droim Conra Conrach i mBaile A Átha Cliath. Ní ró raibh ceastas teastas a de bíth bith a de dhíth ort an De La Lá Salle gur bhuin bhain tú an scrúdú agus chuaí chuaigh mí mé go De La Salle.

Ba sin naoi déag cúig déag agus chaith Séan Mac Loinsigh dhá bhliain i gColáiste De La Lá Salle. Bhí sé sórt éadóchasah éadóchasach a gol dul una chun na Coláiste ar dtús. Bhí an caighdean caighdeán ard agus iomaíart iomaíocht géar go háirithe óna thaíú thaobh héin.

Bhí staidear staidéar an-chruaí an-chrua unn. ann. Bhí sé an-chruaí an-chrua agam ná mar ní ró raibh seans agam. Bhí a lán ansin a bhí ar meánscoil agus a lán eile a bhí, bhí siad ag obair i scoil trí_ chaith siad trí bliana ag múinteoireart ar scoil náiseanta sular chuaí ndeachaigh siad isceah isteach agus bhí daoiní daoine mar mar _____ orthú, orthu, an áit a ar bíth bith agus bhí sí geacair deacair i gceart, bhí sí cruaí crua ogainne. againne.

An ró raibh éinne aon duine sa chondae chontae seo, cuir i gcás, ar scoil leat in i De La Lá Salle san am.

Bhí, bhí, bhí fear as, fear darbh ainm Ó Dónaill as Cionn Casla agus duine eile darbh ainm Coyle as Gaoi Gaoth Dóir Dóbhair fasta fosta agus cupla cúpla duine eile. Chaith mí dheá dhá bhliain ansin. Thainic Tháinig mé una chun an bhaile ansin agus bhí sé an-doilí an-doiligh post a fháil. Bhí cuid mhaith de na buachaillí a bhí ansin insan san am, b'éigean dófa dóibh dul thar sáile lé le obair a fháil agus bhí cuid acú acu ceithre bliana imí imithe sula bhfuair siad post sa bhaile. Fuair mise obair sealadah sealadach thall agus abhus ar feaí feadh dheá dhá bhliain agus ansin fuair mé post seasta i Droichead Mhaigh Eó Eo i gCondae gContae an Dúin.

Agus ar fhan tú i gCondae gContae an Dúin i bhfad?

D'fhan mé ansin trí bliana. Nuair a chuaí chuaigh mí unn ann bhí scaifte scata fir óga a ag cuartú cuardach daoiní daoine le hí haghaidh gol dul isceach isteach sna hÓglaí. hÓglaigh. Thug mé m'ainm dófa dóibh agus glacú glacadh liom agus bhí muid bhíomar le chéile san Óglach go dtainic dtáinig an sos. Bhí am cruaí crua ogainn againn uaireanta agus bhí sé contúirtea contúirteach i gceart uaireanta eile ach dream ceithre cinn déag a bhí san chólat chomhlacht agus daoiní daoine an-mhaith a bhí iontu agus d'oibre d'oibrigh siad go cruaí crua díchealla. dícheallach.

Taíú Taobh amuí amuigh den scoil héin féin ach an cólart comhlacht sin. An ró raibh aen aon chathú chaitheamh aimsire eile unn, ann, mar shampla cluichí spóirt ná nó drámaí ná nó a leithéid sin?

Bhí dráma ogainn againn sa, bhí cluiche dráma beag ogainn againn agus eh ba ghrá ghnách linn dráma a dheánú dhéanamh anis anois is aríst arís agus eh uair amháin ba mhaith leófa leo 'The Pope in i Killybuck' dráma a scríobh Lúí Lughaidh Breathna Breathnach a léiriú. Scrí Scríobh mé huig chuig Lúí Lughaidh Breathna Breathnach agus thug sé cead dúinn an dráma a léiriú ach dá mbeú mbeadh airgead a ae bíth bith fáca fágtha go gcuire muid gcuirfimis le cúis na Gaeilge é. Chuir sé an t-ainm Reverend John McGlynnsé ar an chlúdach mar an a bhí mé mo chónaí bhí cléir unn ann uair amháin agus lean an t-ainm agus thais thaispeáin mé an clúda clúdach dó blianta ina dhéí dhiaidh sin.

A Ag caint ar Chondae Chontae an Dúin fosta, an ró raibh Caitlicí Caitlicigh agus Prodastúnaí Protastúnaigh ina chónaí san áit?

Bhuel Caitlicí Caitlicigh is mó a bhí thart fá faoi Droichead Mhaí Mhaigh Eó, bhí cor-Prodastúna corr-Phrodastúnach unn ann fosta ach Caitlicí Caitlicigh is mó a bhí sa cheantar sin ach bhí siad an-charthana an-charthanach le chéile. Ní ró raibh triobloid trioblóid a ar bíth bith unn ann agus bhí siad carthanah carthanach go maith le chéile. Ina dhéí dhiaidh sin, thainic tháinig athrú air ar an scéal nuair a thainic tháinig an triobloid trioblóid ach nuair a bhí mise unn ann bhí siad carthanah carthanach le chéile agus bhí saíol saol mhaith ogainn. againn.

In ndéí ndiaidh Condae Contae an Dúin ansin, cén baile a ar thug tú d'éí d'aghaidh air?

Thainic Tháinig mé ansin, chaith mé trí bliana i gCondae gContae an Dúin agus thainic tháinig mé ansin abhaile agus chuaí chuaigh mí mé a ag ceagasc teagasc i bParóiste a an tSraith Srath Báin Bán cóngra cóngarach don teórainn. teorainn. Bhí mí mé ansin cupla cúpla bliain. Ansin, chuaí chuaigh mé go dtí ellscoil ollscoil i mBaile A Átha Cliath agus chaith mí mé bliain ansin agus aig ag geiriú deireadh na bliana, fuair mí mé céim oideahais. oideachais.

Bhuel cén bhliain a thainic tháinig tú ar ais go Tír Chonaill ansin a theagasc?

Tháinig mé i naoi déag fíche fiche trí.

Naoi déag fiche trí.

Fíche Fiche trí agus eh ansin chaith mí mé cupla cúpla bliain in i ______ in i áit a ró raibh mo dhearthair dheartháir roimhe sin i scoil atá cóngara cóngarach do Bhaile Fé. Féich. Chuaí Chuaigh mé ansin go Rath Ráth Bhoth agus chaith mé tríocha sé bliain i Rath Ráth Bhoth gur írí éirigh mé ón múinteoireat. múinteoireacht.

Caidé Cad é a thug ort ar dtús go Baile A Átha Cliath agus céim oideachais a dhéanú. dhéanamh.

Thug na bráithre De La Lá Salle. D'iarr siad orainn nuair a bheimíst, bheimis, b’éig_ b'éigean duit a bheith sé bliana ag teagasc sula bhfuair tú cead a ghol dhul agus d'iarr siad orainn duine a ar bí bith a ró raibh dúil aige unn ann agus ba mhaith leófa leo a lán a dhéanú. dhéanamh. D'iarr siad orainn dul go Baile Átha Cliath agus bliain a dheánú dhéanamh go gcuideahait siad gcuideoidís linn amach ina dhéí dhiaidh sin i rith an teagaisc go díreach, go gcuideahait siad gcuideoidís go maith linn.

Bhuel b’é Rath Ráth Bhoth ansin do scoil dheireana dheireanach agus chaith tú...

Chaith mí mé tríocha sé bliain ar Rath Ráth Bhoth, sin mo scoil geirnea. deireanach.

Le linn do Shéan a ag bheith a ag teaigheasc teagasc i nDúis#?. Phós sé Lila Ní Éigeartaí Éigeartaigh as Móinear Móinéar Uí Chuinneagáin sa bhliain naoi déag fíche fiche cúig. Dhá bhliain ina dhéí dhiaidh sin haistríú haistríodh é go Scoil Dhá- Oideach Oideasach Rath Ráth Bhoth. Roimh i bhfad, bhí ceithre oide sa scoil le Séan Séaghan mar phríomhoide. Oibrí cruaí crua dícheallah dícheallach a bhí unn ann agus é íonta iontach gríomha gníomhach i gCoistí agus i gCumainn. Bhí a chroí sa mhúinteoireart. mhúinteoireacht. Ba ábhar bróid dó feidhmiú thar chionn cheann a chó-oibriní go dtí sa deiriú deireadh na nach dtiocaí dtiocfaidh an gradam is áirde airde sa Chumann a shéanú úa. uaidh.

Bhí mé i mo rúnaí ar Choisce Choiste an Chondae Chontae de Chumann na Múinteoirí, agus eh ar a naoi déag tríoha tríocha hocht thaeí thoghaigh siad mé le gol dul isceach isteach insa sa coisce coiste airgeadas i mBaile A Átha Cliath aig ag an Ard-Chumann. Chuaí Chuaigh mé ansin agus chaith mé fíche fiche bliain insan san choiste sin ______ i mBaile A Átha Cliath. B'éigean dúinn dul go Baile A Átha Cliath uair sna sé seachtainí b'fhéigir b'fhéidir ná nó uair san mhí uaireanta, de réir mar a bhí an obair le geánú déanamh ogainn. againn. Chuidí Chuidigh an Coiste sin le daoiní daoine breóite, breoite, daoiní daoine a ró raibh acú le dul aig chuig ospital óispidéal agus baill__ b'éigean dófa dóibh an doctuir dochtúir a fháil sa bhaile. Thug siad cuidiú an-mhaith dófa dóibh agus chuidí chuidigh siad fosta le baintreaha baintreacha agus le gíleataí. díleachtaí. Thug Muincir Muintir na Tíre na baill as gach cheann an-chuidiú dúinn insa sa choisce sin agus bhí muid bhíomar ábalta cuidiú a thúirt thabhairt do bhaintreaha bhaintreacha agus do dhíleataí dhílleachtaí uair san bhliain.

Agus ansin i ndéí ndiaidh scór bliain ar an gcoiste airgeadais, fuair tú árdú ardú céime.

Sea, rinniú rinneadh Leas-Uatran Leas-Uachtarán de Chumann na Múinteoirí mé ansin nuair a bhí fíche fiche bliain insan san coisce coiste airgeadas.

Cén bhliain sin anois?

An bhliain naoi gcéad déag seasca agus bliain ina dhéí dhiaidh sin rinniú rinneadh Uatran Uachtarán mé, taeú toghadh mar Uatran Uachtarán mé de Chumann na Múinceoirí Múinteoirí agus bhí bliain contuirtea contúirteach ogainn againn ansin mar bhí triobloid trioblóid i mBéal an Átha i gCondae gContae Mhaí Mhaigh Eó. Eo. Bhí scoil mhór ansin agus bhí múinteoirí unn ann cupla cúpla b'éidir b'fhéidir seahtar seachtar ná nó ochtar nuair a dh'írí dh'éirigh an phríomhoide ón obair thug cuid de na tuismitheoirí cuiriú cuireadh do na bráithre a theaht theacht isceah. isteah. Bhí ______ aig ag na múinceoirí múinteoirí agus bhí an-triobloid an-trioblóid unn. ann. Rinn muid Rinneamar iarraht iarracht í a shocrú ach theip orainn. Fá Faoi dheiriú, dheireadh, chaith, bhí stailc unn ann agus b'éigean dú dom gol dul lá a d'osclaíú, d'osclaíodh, a thoisí thoisigh an stailc, b'éigean dú dom gol dul go Béal an Átha agus plaque a iompar taoibh amuí amuigh den scoil i gcuideahta gcuideachta na baill eile den Chumann, ón leath i ndéí ndiaidh a naoi go dtí an trí a chlog.

Thug tú héin féin mar Uachtaran Uachtarán tacaíart tacaíocht don stailc seo?

B'éigean dú, dom, b'éigean dúinn uilig uile tacaíaht tacaíocht a thúirt thabhairt dó nuair a scairtíú scairteadh é. Ba mhaith linn socrú a dheánú dhéanamh is rinn muid rinneamar ar sheacht ndícheall socrú a dheánú dhéanamh chuidí chuidigh Easpag McDaid, Ard-Easpag Bhaile A Átha Cliath linn go maith agus chuidí chuidigh a lán daoiní daoine eile ach ah ní ró raibh maith unn. Ní ro muid rabhamar ábalta socrú ar bíth bith a fháil.

Agus cén fhad a

mhair

an stailc seo?

Och mhair sí, sílim, mhair sí trí ná nó ceithre de mhí agus ansin, thug an tUatran, tUachtarán, thug an tUatran tUachtarán ansin, an Doctuir Dochtúir de hIrghile, thug sé cuiriú cuireadh dúinn a theaht theacht le córá comhrá a dheánú dhéanamh leis in Oifig an Oideachais i mBaile A Átha Cliath. Bhí córá comhrá fada ogainn againn ansin agus rinn rinne mí mé socrú i, Béal an Átha a fhágáilt fhágáil mar a bhí sí ach go, dá mbeú mbeadh dúil ag na bráithre scoil, gol dul isceah isteah i scoil ar bíth bith eile go mbeú mbeadh acú acu cruinniú a bheith acú acu nó go mbeú mbeadh coisce coiste bunaí bunaithe agus go mbeú mbeadh an cléire ar thaoibh thaobh amháin agus na_ cumann na_ daoiní daoine as Cumann na Múinteoirí ar an thaoibh thaobh eile agus eh go mbeú mbeadh an t-Aire tAire an Oideachais ina chathaoirlea. chathaoirleach. Agus ghlac muid ghlacamar leis an socrú sin. Ansin, b'éigean do Aire an Oideachais a ghol dhul go Ard Macha. Lóir Labhair sé le rúnaí a bhí ina easpag ach dúirt seisean nach ró raibh seisean ábalta rud ar bíth bith a dhéanú dhéanamh agus b'éigean dó gol go Ard Macha ag aurc amharc ar _____ Dalton go bhfeiceit bhfeiceadh sé an mbeú mbeadh an Cardinal sásta leis an socrú. Bhí an Cardinal sásta agus bhí an stailc thart ansin.