1976 : OD017119_CD0309_1c1

Bhí mé de deich mbliana uileog uile án. ann.

Mar sin é?

Bhí.

An-áit seans?

Ó bhí sé go math maith thaine thaitin sé liomsa, thaine thaitin thar cíon cionn liom, bhí spórt an dauin domhain án ann agus bhí daoiní daoine deasa as chuile gach uile chondae chontae in Éirinn án ann cheap mé héin. féin.

Arb in shin é aimsir an choga chogaidh an ea a bhí tú án? ann?

Roimhe agus le línn linn an choga. chogaidh.

Mar sin é?

Sea.

Muise, an mbíonn saíol saol crua án? ann?

Bhuel níor cheap mé héin féin go ro, raibh, bhí sé... an-áit é le hí haghaidh duine a choinneáil i sláinte mhath mhaith agus bhí sé glan, a dtuigeann tú?

Bhí do dhóthain le n-íthe n-ithe ad? agat?

Bhí neart le n-íthe n-ithe án ann ní bhfuí muid bhfaighimis án ann ach crosán feicear feictear om. dom.

Seans gur casú cour-cheán corr-cheann math maith ort?

Ó chasaí chasfaí daoine spóirtiúla spórtúla ort án ann a an dtigeann dtuigeann tú.

Chuala tú caint air ar Mháirtín Twenty as Árainn?

Bhíoch_ Bhíodh_ chualas chuala mé a ar mh'anam m'anam muis. muise. B'fhearr é sin ná céad duine le chéile le hí haghaidh greán greann an bhfuil's bhfuil a fhios ad, agat, bhí sé bhí sé íontach. iontach. Bhí gift aige a ag baint gáirí gáire amach agus na rudaí a dhéanach dhéanfadh sé. Bhí sé, uair amháin, bhí sé a ag déana déanamh mar a deiridís insan san arm 'Harley Cooke' a bhfuil's bhfuil a fhios ad agat agus bhí an dínéar dinnéar réití réitithe aige séard is éard a bhí án ann bagún agus gobáiste cabáiste agus bhíoch bhíodh a an t-oifigeach isteach ansin go bhfeiceit bhfeiceadh sé an mbeach mbeadh aen aon aen aon aen aon b_ aen aon gearán aig ag éinne le déana déanamh mara muna bhfuair sé a dhóthain le n-íche n-ithe nú nó má bhí aen aon locht air ar a mbeá. mbeatha. Ach choinic chonaic Máirtín láimh lámh thuas aig ag a_ aig ag an leaid óg seo an dtigeann dtuigeann tú ní ro raibh sé i bhfad san arm, bhí a láimh lámh thuas aige agus shula sula bhfuair a an t-oifigeach seans é a fheiceáil ro rith Máirtín suas go dtí é agus d'fhiarha d'fhiarfaigh Máirtín ó dhó ‘What's your complaint?’ adeir a deir Máirtín ‘I got two maggots in my cabbage sir’ adeir a deir sé, ‘Well shut up your mouth’ adeir a deir Máirtín, ‘you're only entitled to one of them!’, ‘oh sorry sir’ adeir a deir mise_ adeir a deir sé le Máirtín. [gáire]

Agus níor chuala an t-oifigeach tada dada faoi sin.

Ní ro's raibh a fhios aige tada. Ní _____ mú mó faoi an bhfuil's bhfuil a fhios ad. agat. Bhuel nuair a bhíoch bhíodh scaite acub acu cruinní cruinnithe isti istigh i gceán gceann go de na hutannaí, a dtigeann dtuigeann tú, áit a ro raibh an bruitíneach orthub orthu agus eh ní ra raibh an aon chead acub acu a ghoil dhul amach mar a déarhá. déarfá. Bhíodar coinní coinnithe isti istigh agus eh bhíoch bhíodh nurse agus dochtúir ansin a ag breanthú na ina ndia. ndiaidh. Tá's Tá a fhios ad agat san arm an t-am t-ám sin bhíoch bhíodh pláta agus scian agus glacán agus spúnóg agus ból babhla agus mug le hí haghaidh iche, ithe, an dtigeann dtuigeann tú.

Sea.

Ach d’fhiarha d’fhiafraigh an nurse gon den leaidín seo, goidiú goideadh an mug ansin ón leaid a bhfuil's bhfuil a fhios ad agat an leaid óg seo agus séard is éard a deiridís san arm eh á dá ngoití ngoidfí tada dada an dtuigeann tú sea a déaraidís, déarfaidís, ‘shiúil sé, it walked,’ a an dtuigeann tú? Ach d’fhiarha d’fhiafraigh an nurse gon den saighdiúir óg seo, ‘when did you bowels move’ adeir deir sí, ‘my bowel didn’t move’ adeir a deir sé ‘but my mug walked.’ [gáire]

An mbíoch mbíodh cead amach agaí agaibh mórán, a Mhichael, as...

Ara bhíoch. bhíodh. Bhíoch. Bhíodh. Bhí saíol saol breá án ann cheap mé héin. féin. Ní ro raibh siad géar a ar chor a ar bith má dá mbeach mbeadh tú héin féin múinte i dtús do shaoil án ann agus gun gan a bheith dána agus na rudaí a d’iarrhaí d’iarrfaí ort a dhéana, dhéanamh, ní_ ní fhaca mé an locht faoin daun domhan air ach d'fhan mise án ann ar fea feadh de deich mbliana go ro raibh an coga cogadh thart naoi déag cearacha ceathracha cúig agus ansin choinic chonaic mé na daoiní daoine óga ag imeacht uileog uile as agus fuair mé héin féin tuirseach you know? Ri Rith mé amach mé héin féin ansin as nuair a_ ach déarhainn déarfainn á dá bhfanach bhfanfadh an_ na dreám dream sin gcúnaí gcónaí in éineacht go bhfanhainn bhfanfainn án, ann, a bhfuil's bhfuil a fhios ad. agat.

Mar sin é?

Tá mé a cheapa cheapadh go bhfanhach bhfanfadh chuile gach uile dhuine án ann ach a bhfana bhfanfadh daoiní daoine in éineacht, in éineacht leób. leo.

Sea. Is cosúil gur eighre éirigh go math maith lib libh le chéile.

Ó d'eighre, d'éighrigh, chas daoiní daoine deasa orm án, ann, feicear feictear dhom gurb é an_ ní cheapainn cheapfainn go brách aríst arís go bhfeicinn daoiní daoine cho chomh deas lé le chéile, an bhfuil's bhfuil a fhios ad, agat, bhíodar a ar nús nós driothárachaí. deartháireacha.

Mar sin é?

Cuir i gcás anois, á dá mbeach tú mbeifeá a ag goil dul ar cuairt abhaile agus tá's tá a fhios ad agat ní ra raibh an aon airgead án ann ach beagán bhí sé sin héin féin caite ar an bpointe. Colh Culaith éadaí éadaigh a gheofa gheobhaidh tú, thiúrhainn, thabharfainn, d’iarrha-sa d’iarrfá-sa colh culaith éada éadaigh ormsa, á, dá, á, dá, á dá mbeach mbeadh sí feiliúnach oiriúnach dhuit, thiúrainn thabharfainn dhuit í, péire bróga, léine, rudaí mar sin. Bhíodar níos fearr na driothárachaí, deartháireacha, airgead, chuile gach uile rud yeah bhí siad. Tá súil am agam go bhfuil siad chó chomh maith anois ach tá sé ina tau togha jab anois án ann a bhfuil's bhfuil a fhios ad. agat.

Ó tá feaus feabhas mór air sin seachas mar a bhí.

Ó tá, an páí pá agus chuile gach uile shórt beatha agus...

Cá ndeacha ndeachaigh tú ina dhia dhiaidh sin a Mhichael? A An ndeacha ndeachaigh tú go Meiriceá?

Chua Chuaigh mé go Sasana ansin.

Ó a an ndeacha? ndeachaigh?

Tháinic Tháinig mé abhaile agus phós mé sa mbaile heibí cé ar bith cé sórt misneach a tháinic tháinig orm [gáire]. Agus d'ime d'imigh mé héin féin agus Bairbre go Sasana ansin. Chath muid Chaitheamar chupla chúpla bliain ansin, tháinic muid thángamar ar ais aríst arís agus ansin d'ime muid d'imíomar aríst arís agus gho muid ghabhamar air ar ais as ansin go Sas_ as Sasana go Meiriceá.

By deaid daid ní dhearna sib sibh mórán suímris. suaimhnis.

Ní rinne muid dhearnamar an aon suimreas suaimhneas ní ro raibh an aon tsuimreas tsuaimhneas soin sin án. ann. Chath muid Chaitheamar píosa i mBástan a seacht nú nó ocht go de bhliantaí bhlianta is ceán ceann acú acu go de bhliantaí bhlianta i Chicargo. Chicago.

An bhfuil mórán go de na hÉireannaí hÉireannaigh i Chicago, níl siad chó chomh fairsing is atá i mBastan seans.

Ara tá, bhuel níl siad chó chomh tíriúil án ann a an dtigeann dtuigeann tú... Níl, tá go leór leor leór leor as Conamara chaen gach aon áit acub acu a an dtigeann dtuigeann tú nuair a ghohas ghabhfas tú_ tá tá.

An mbíonn fún fonn ort a ghoil dhul air ar ais án? ann?

Bhí eh bhí an-tóir am, agam, thaine thaitin sé íontach iontach liom ach níor thaine thaitin sé leis an mbean mórán airiaú riamh agus ansin nuair a tháinic tháinig mé abhaile go deirneach deireanach níor iarr mé a ghoil dhul air ar ais á ó choin, shin, d’úirt dúirt mé go gcaithe gcaithfidh mé an chuid eile dhom shaíol shaol i gConamara anois.

Mhuise tá sé chó chomh math maith dhuit le cúna cúnamh Dé. An gcuímníonn gcuimhníonn tú anois mórán air ar Mheiriceá agus is minic a bhíonns caint air ar an news agus air ar an teilifís agus ar rudaí mar si_ an gcuímríonn gcuimhníonn tú héin féin air ar an áit?

Ah cuimríonn cuimhníonn agus á dá bhfeiceá bhfeicfeá a an teilibhision teilifís anois b'fhéidir go bhfeiceá bhfeicfeá na bailtí bailte móra bheach, bheadh, bheach bheadh nádúr ad agat leis a bhfuil's bhfuil a fhios ad. agat.

Is dócha é.

Shea. Sea.

Teagann Tagann daoine un chun a an bhaile go minic anois chuile gach uile shamhra shamhradh teagann tagann siad níos minicí ná a theagach thagadh ariaú. riamh. Bíonn neart seanachais seanchais air leóthub leo seans.

Bíonn. Bhuel is minic a chuir mé ceist air ar dhaoiní dhaoine a bhí thál thall án ann nár tháinic tháinig anál anall airiaú riamh a an dtigeann dtuigeann tú agus déarhainn déarfainn leób leo cén fáth nár thug tú cuairt abhaile agus séard is éard a d’úirt dúirt siad liom nuair a, nuair a phósadar agus tháinic tháinig gasúir acub chucu bhí an saíol saol go dona agus ní rodar rabhadar i in ndan ann a thíocht. theacht. Bhuel nuair a bhí na gasúir tóicí tógtha agus iad imíthe imithe bhíodar a cheapa cheapadh leóthub leo héin féin na nach ra raibh an aon mhath mhaith abhaile acub acu na nach ro raibh duine a ar bi bith sa mbaile a d'aintheóidís d'aithneoidís agus is dóí dócha gomb gur fhíor óib dóib é, nach mbeach mbeadh aen aon fháilte rúthub rompu an bhfuil's bhfuil a fhios ad. agat.

Seans go bhfuil sé deacair, a Mhichael, imeacht as áit agus fanacht imí imithe go deó deo mar a rinne siadsan. An mbeitheá-sa mbeifeása i in ndan ann é sin a dhéana dhéanamh anois.

Ní, ní níor mhath mhaith liom é a dhéana. dhéanamh. Ní mhath mhaith liom é a dhéana. dhéanamh. Bhí an-laghaí an-luí am agam le muintir na hÉireann, muintir a bhaile mar a déarhá, déarfá, muintir na hÉireann agus is dóichí dócha go mbíonn nádúr aig ag chuile gach uile dhuine lena thír dhúchais héin féin mura bhfuil tá rud éicínt éigin mícheart leis.

Nuair a bhíteá cuir i gcás an iarra iarraidh dheirneach dheireanach anois ar fhága fhág tú Meiriceá a an ro raibh an-tóir ad agat a thíocht theacht abhaile an t-am sin go bhfeiceá bhfeicfeá an áit seo aríst? arís?

Eh bhuel bhí bhí, b’fhéidir ná_ is agus cuma cé ngoha duine cheapainn héin féin ach be sé a cuimriú air an mbaile. Tá mé a ceapa nach, nár scamh an lá ariamh riamh ar dhuine a bi bí atá imí as an mbaile nach gcuimríonn sé ar an mbaile am éicínt éigin gon goin lá.

Eh chuala tú caint air ar na na Cualáin seo, beirt dhriothár dheartháir a bhí ina bhfilí anseo i gCaithrín an Duibhéin le linn Raiftearaí ach eh ceann go de na hóráin hamhráin is suimiúla ar bhealach a chumadar eatrú eatarthu Páidín Ó Catháin nú nó Paddy Kane mar a thugach siad thugaidís air. Silím Sílim gomb gur uncail go do na filí é as Oileán Éide Eide in aice le Meáraí agus eh báú bádh é agus é a ag goil dul abhailí abhaile air ar a chapall. B'éigin B'éigean ó dhó a ghoil dhul trasna na taoille taoide an dtigeann dtuigeann tú ansin an áit a bhí an taoille taoide istich istigh agus báú bádh é air ar aen aon nós. Ach deirtear gur láir a bhí aige, á dá mbur mba giorán gearrán a bheach bheadh aige nach mbáthaí mbáfaí é mar go snámhann an, snámhann an giorán gearrán díreach ar aghaí aghaidh agus d'fhéatach d'fhéadfadh duine fanacht air ar a dhroim ach an láir, tiontaíonn siad air ar a taíú taobh agus sin é an chaoi ar cathú caitheadh Páidín sa bhfarraige air ar aen aon nós agus mar a d’úirt dúirt an t-órán t-amhrán gur phreab a an toinn bháití bháite ina dhia dhiaidh agus ní bhfuair sé cead airí aithrí ón mbás ach gur scread sé go cráití cráite ar Dhia. Catha Caithfidh sé nach ro raibh Dia ag éisteacht leis aig ag an am ach air ar an nós eh is agus é a chaoi a ro raibh sé amuich amuigh in áit éicínt éigin thart ar Bhaile an Doirín a ag déana déanamh cleaunas cleamhnas le bean óg éicínt éigin agus deirtear gur ól sé an iomarca poitín agus a goil dul air ar a bhealach abhailí abhaile ansin gur báú bádh é go de dhroim an chapail chapaill ach tá an nós acú acu ó choin shin air ar an oileán, in Oileán Éide chuala mé fear as Baile an Doirín á rá gan aen aon láir a choinneáil ó choin shin air ar an oil_ air ar an oileán.

Mar sin é?

In Oileán Éide sea, giorán gearrán i gcónaí a choinníonn siad ó choin chúnna ach sin é a chuala mé ach Na Cualáin seo ar aen aon nós, rinní rinne Marcas an driotháir deartháir ba sine, rinne sé an chéad leath gon den órán amhrán lé le Páidín Ó Catháin air ar a sean nós a ndéanhaí, ndéantaí, a ndéanhaí ndéantaí a leitheide leithéid go de chaoine chaoineadh airiaú. riamh. Tá na véarsaí, tá siad go deas sílim héin féin ar aen aon nós bhíodar, bhíodar, bhí an-tóir acú acu air ar an órán amhrán sin anois thart air ar Bhaile Chláir ach ní ró raibh acú acu i mBaile Chláir ach an chéad leath, leath Mharcais. B'fhéidir air ar bhealach a ag tóirt tabhairt le fios dúinn nach ndearna Patsy an dárna dara leath go dtí tamall math maith go bhliantaí bhlianta ina dhia dhiaidh sin b'fhéidir.

Ó rinne an bheirt driothár deartháir

leath an

duine.

Rinneadar leath an duine ach ehm seo é, seo é anois cuide cuid gon den leath a rinne Marcas. Tá muintir an ileáin oileáin go brónach, ó síniú síneadh insan san ua uaigh an fíréan, is é is dó dóigh liom gur cailliú cailleadh an buachaill, a ag ro raibh a ag múine múineadh is tóirt tabhairt suas air le léann. A shauil shamhail níor léir om dom insna sna cúntaí, cuanta, tá an svae tórtha tugtha suas dó le méin, bhí pointí fíormhath fíormhaith insa sa mbuachaill, agus gheóinnse gheobhainnse an fear fú fuatha aig ag Paddy Kane. Nuair a shíl sé a ghoil dhul trasna na hótha, hátha, titim le contrá na hoí, bainiú baineadh dhá chapal chapall insa sa snáú snámh é, is agus cuiriú cuireadh lé le fána é dhá shlí, is mar siúd a bhí an chiniúint chinniúint i ndán dó gur phreab an toinn bháití bháite ina dhia dhiaidh is ní bhfuair sé cead airthí ón mbás, ach gur scread sé go cráití cráite ar Dhia. Nuair a theigheit théadh sé aig ag an roileán Dé Dónaí, Domhnaigh, níor mhiste an spóirt spórt a bhíoch bhíodh án, ann, mar bhí gean aig ag an mbeag is an mór air, mur mar bhaineach bhainfeadh a córá comhrá le grean. Ba fear é gun gan gloine ná cárt é, is ba mhath mhaith é i tí tigh an tábhairne ag ól, is ní fheicíor fheicfear go deó deo aríst arís ina bhád é, cé gur minic a d'árda d'ardaigh sé seól. seol. Díonú Rinneadh an donas Dé Dónaí Domhnaigh agus bhí sé le pósa pósadh Dé Lúin, Luain, ach faraíor faraor ní mar siúd a bhí i ndán dó, ach é a bheith dhá shíne shíneadh insa sa gcill. Is nach trua leat an bhean óg údan úd a phóg é, is nach sínhí sínfí go deó deo lena thaíú, thaobh, níl aicí aici ach a bheith ag osnaíl go cráití, cráite, is a síorshile síorshileadh deóra deora ina dhia. dhiaidh. Ach ina dhia dhiaidh sin ansin chuir eh, chuir Peatsaí an oiread eile, an oiread eile véarsaí leis. Insna Sna véarsaí a chum Peatsaí ansin eh thug sé isteach mar a déarhá déarfá an spiread, spiorad, spiread spiorad na Críostaíochta, mar ní ro, raibh, ní ro raibh blas a ar bi bith leó leo le tóirt tabhairt faoi deara insna sna véarsaí a rinní rinne Marcas roimhe sin, ach bhí Peatsaí a ag cuma cumadh a chuid véarsaí héin. féin. Thug sé isteach an 'Sé do Bheatha' agus an 'Ár nAthair' agus chum sé iad go deas fileata agus is fiú an dá cheann sin, b'fhéidir, a léamh. Sé do bheatha, a Bhanríon na nAingeal, atá líonta le tuile na ngrást, tá an Tiarna go gnách maille leat, is beannaíche beannaithe thú idir na mrá, mná, is é tora toradh do bhroinne atá beannaí, beannaithe, ó Íosa ag preaba preabadh in do lár, a Naíomh Naomh Mhuire Mháthair Dé, guibh guigh orainn anois is ar uair ár mbáis. Ár nAthair atá thuas ins na Flaithis, is naíofaí naofa é T'ainm D'ainm le rá, go dtige dtaga Do ríocht air ar a an tala, talamh, is go ndíontar Do thoil i measc cháich, mar díontar i measc naíomh naomh agus aingeal, ár n-arán laethúil, tóir tabhair úinn dúinn é, gach lá. Maith dhúinn ár bhfiachaí bhfiacha is ár bpeacaí, mar mhatha muid mhaithimid cealgaíocht cháich.

An deas a ar mh’anam. m’anam.

Agus chum sé an 'Sé do Bheatha' adeirtear deirtear roimh an Ár nAthair mar sin é an bealach ar cumú cumadh iad adeir deir Peatsaí héin. féin. Deir sé gur cumú cumadh an 'Sé do Bheatha', an dtuigeann tú, roimh an Ár nAthair.

Mar sin é?

Ar ndú, ndóigh, bhí bhí Íosa ina fhear nuair a chum sé an Ár nAthair go do na hAspail an dtigeann dtuigeann tú ach cumú cumadh an 'Sé do Bheatha' shul má sula rugú rugadh é.

Mh’anam M’anam go ro raibh an cloigeann air, Peatsaí bail ó Dhia air.

Sin é mar a deir siad gur chuir sé an 'Sé do Bheatha' roimh an Ár nAthair.

Tau Togha a ar mh'anam. m'anam.

Bhuel tá tile tuilleadh véarsaí ansin air ar an mbealach céanna aige agus ansin aig ag a dheire dheireadh ansin eh tá an gnáthbhealach aige mar a bhíoch bhíodh aig ag Raiftearaí a ag cuir cur dátaí leis. Míle agus ocht gcéad an dáta, de deich fichead gan bhréig a chuir chur ina cheann, Ó thuirling an tÁrd-Rí tArdrí a céasú, céasadh, Ar shon peacaí Shíl Éabha air ar an gcrann, Sin agaibh an dáta inar éag sé, Agus ar síniú síneadh a ghéagaí ghéaga insa sa gcíll, gcill, In uaigneas agus úlach ualach gon den chré air, Nú Nó go dtaga Lá an tSléibhe un chun cín. cinn.

Bhí mé de deich mbliana fíchead fichead án. ann.

Ach ní án ann a rugú rugadh thú.

Is án ann a phós mé.

Ach ní án ann a rugú rugadh thú?

Ní án ann ach i Lorc an Aío_ anún_ anonn_ anoir _____ gcuan me. mé.

Bhuel is agus íontach iontach siúlach an duine thú.

Bhfuil’s Bhfuil a fhios ad agat ____ leis a sagart áit ach a ro raibh sé, nuair a bhí sé a ag tóraíocht m’aois. ‘Cé ‘Cá rugú rugadh thú’ adeir deir sé. ‘Lorc an Aíora,’ Aora,’ adeirimse deirimse ‘Deirimse leat nach ea’ adeir a deir sé ‘ach i nDoire Iorrais, bhfuil's bhfuil a fhios ad agat an srutháinín,’ adeir deir sé ‘atá ansin, ara cé íobh dhíobh thú, le Seán Bhreana’ Bhreathnach’ adeir deir sé. 'Taoi ‘Taobh thoir gon den tsruthán' adeir deir sé, 'a bhí t'athair d'athair ina chónaí' adeir deir sé, 'agus do mháthair'. [gáire]. 'Thoir air ar a gcúl' a deir sé.